El Öpmek…

El öpmek…

Modern zamanların erkelerinin kıvrak hamleleri ile karşısındaki kadına onur atfetme çabasından bahsetmiyorum.  Hani Lehistan’dan örnek alınarak yayılan nezaket öpücüğü değil derdim.

Eskilerin yenilerden saygılarını göstermesi için bekledikleri bir davranış. El öpüp bir de alnına götürme… Ama Ortodoks İslam anlayışında çok da hoş karşılanmaz…Mecusi’lere atfedilirmiş. Adet olan herkesin değil, sadece anne ve babanın eli öpülürmüş.Yani saygı ve minnet ile alakalı olsun istenmiş.  Zenginlik için el öpmenin aslında doğru olmadığını düşünmüşler.  Sınıfsal ayrılar allah vergisi olarak değerlendirilmiş elbette ama sırf birisi de zengin diye elinin öpülmesi uygun görülmemiş.

Katolik kiliselerde büyük makamın önünde eğilip kardinalinin yüzüğünü öpme geleneği de var. Papa’nında eli öpülürmüş Kudret Emiroğlu’na göre…İşin garibi bir kadın Papa’nın eline yapışıp bırakmayınca…hemen Papa’nın sağ ayakkabıcına haç işlemesi yapılmış ve ayak öpme geleneği başlamış Vatikan sarayında.

Eski türklerde bey’in eli öpülür ama biat türü bir ilişki var orada da.  Makamın eli öpülüyor aslında.

Bir de doğru söylenmesi istendiğinde kutsal kitabı öpmek var.  1880 yılına kadar incil öpülürmüş mahkemeye şahitlik yapanlarca…

Bir de zenginlerin elinin öpülmesi var ama işi daha da karıştırıyor.

Fakat her zaman küçüğün büyüğe saygısının göstergesi olmamış tabi öpmek.

Bizans imparatoru kutsamak için emri altındakileri kafasından öpermiş.  Kutlamak veya kutsamak için alından öpülmesi durumu yani..

Daha sonra imparatorlar ayaklarının öpülmesi adetinde diretmeye başlayınca Osmanlı’ya da sirayet eden etek öpme geleneği gelişti.  Saçak öpme ve etek öpme olarak biraz daha geliştirildi. Bayramlaşma törenlerinde kaftanın en alt kısmının öpülmesi ve alına götürülmesi ile saygı daha somut olarak gösterilmeye başlanmıştı.

Aslında saygıdan biata geçilmesinin de somut bir başlangıcı olmuş.  Saygı duyulan bir evreden saygının gösterildiği bir evreye geçişte, el öpmek kritik eşiklerden birisi olarak biat etmekten baş eğmeğe kadar daha marjinal anlamların da göstergesi olmaya başlanmış.

 

 

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir